-
1 ῥήγνῡμι
ῥήγνῡμι und ῥηγνύω, fut. ῥήξω, aor. ἔῤῥηξα, perf. I. ἔῤῥηχα, nur LXX., aber ἔῤῥωγα in intrans. Bdtg (s. unten), aor. pass. ἐῤῥάγην, ep. impf. ῥήγνυσκε, Il. 7, 141 (vgl. auch ῥήσσω, ῥάσσω), – reißen, sprengen, durchschlagen, durchreißen, von allem gewaltsamen Oeffnen u. Losmachen od. Verletzen, z. B. τεῖχος, πύλας, ϑύρας, χαλκόν, σάκος, ϑώρηκας, ἱμάντα, νευρήν, τένοντε, ὀστέον, χρόα u. dgl.; Il. oft, in der Od. nur einmal, 12, 409; ῥήξας πέπλους, Aesch. Pers. 460, wie 195 u. Eur. Hec. 559; σίδηρον ϑραυσϑέντα καὶ ῥαγέντα πλεῖστ' ἂν εἰςίδοις, Soph. Ant. 472; ἔῤῥηξεν ὀστᾶ, Eur. Herc. F. 994, u. öfter; γῆς δάπεδον ἀρότροις, Ar. Plut. 515; bes. auch eine Schlachtreihe durchbrechen, auseinandersprengen, φάλαγγα, ὅμιλον, στίχας ἀνδρῶν, Il. 6, 6. 11, 538. 15, 615; auch im med., ῥήξασϑαι φάλαγγας, sich die feindlichen Schlachtreihen brechen, um durchzudringen, 11, 90. 13, 680. 15, 409; τὸ μέσον ῥῆξαι, die Mitte, das Centrum durchbrechen, Her. 8, 113; δεσμά, Luc. D. D. 17, 1; τὰς πύλας, Paras. 46; – durch Reißen losmachen, entfesseln, ἔριδα, d. i. Streit erheben, erregen, Il. 20, 55; bes. φωνήν, die Stimme gleichsam losreißen, die gefesselte Stimme plötzlich lösen und zuerst zu reden anfangen, von Stummen u. Kindern, Her. 1, 85. 2, 2; übh. frei herausreden, 5, 93; ῥῆξαι und ῥήξασϑαι αὐδήν, φωνήν, Eur. Suppl. 710 Ar. Nubb. 356. 947; οὐδεὶς ἐτόλμ ησε ῥῆξαι φωνήν, Dem. 9, 61; Agath. 10 (V, 222); ϑροον, φϑόγγον, in der Anth. oft; eben so ῥῆξαι βροντήν, Ar. Nubb. 579; äbnlich δακρύων ῥήξασα ϑερμὰ νάμα τα, Soph. Tr. 915, in Thränen ausbrechen, den Thränenquell hervorbrechen lassen; auch χῶρος ῥήγνυσι πηγάς, die Gegend läßt Quellen durch-, hervorbrechen, Plut. Mar. 19. – Pass. gebrochen werden, sich brechen, ῥήγνυτο κῦμα, Il. 18, 67, vgl. 4. 425; brechen, Hes. Sc. 377; πολλῶν ῥαγεισῶν ἐλπ ίδων, Aesch. Ag. 491; βροντὴ ἐῤῥάγη δι' ἀστραπῆς, Soph. frg. 507, wiederholt von Ar. Nubb. 583; ἐῤῥήγνυτο τὸ τεῖχος, barst, Xen. Hell. 5, 2, 5; ῥαγῆναί τι τῆς γῆς, Plat. Rep. II, 359 d; ῥαγῆναι τήν ναῠν, Dem. 56, 21; auch ῥηγνύμενος ὑπὸ πλησμονῆς, Plut. Symp. 3, 6, 4. – So wird aber auch das act., bes. das perf. ἔῤῥωγα in intr. Bdtg gebraucht, bersten, reißen, springen, ἔῤῥωγεν παγὰ δακρύων, Soph. Tr. 849; vgl. Valck. zu Eur. Hipp. 1338 – Dah. aus-, los-, hereinbrechen; so vom Unglück, κακῶν δὴ πέλαγος ἔῤῥωγεν μέγα Πέρσαις, Aesch. Pers. 425, brach über die Perser herein; τάδ' ἐκ δυοῖν ἔῤῥωγεν κακά, Soph. O. R. 1280, vgl. 1076, wie Eur. μάλιστα νῠν σοί που τάδ' ἔῤῥωγεν κακά, Hipp. 1338.
-
2 χάσμα
χάσμα, ατος, τό, gähnende od. klaffende Oeffnung, Spalt, Kluft, Erdschlund; Hes. Th. 740; Eur. Suppl. 516; χάσμα εὐρωπὸν πέτρας I. T. 621; χϑονός Ion 281; Ταρτάρου εἰς ἄβυσσα χάσματα Phoen. 1599; ῥαγῆναί τι τῆς γῆς καὶ γενέσϑαι χάσμα Plat. Rep. II, 359 d; τὸ χάσμα τοῦ οὐρανοῦ τε καὶ τῆς γῆς X, 614 d, vgl. Phaed. 111 c; Sp.; auch der Schlund des Mundes, der Rachen, ὀδόντων, von den Löwen, Anacr. 24, 4, ϑηρός Eur. Herc. fur. 363, Plut. quaest. nat. 28 ὀδόντας ἐνδοτάτω ἔχουσα τοῦ χάσματος, Σκύλλης χάσμασιν Agath. 74 (XI, 379); übtr., πυλάων, App. 4, 99. – Uebh. ein weiter Raum, auch vom Himmel u. vom Meere gebraucht, Her. 4, 85.
-
3 ῥήγνυμι
Aἀναρ- Hp.Flat.10
: [tense] impf.κατ-ερρήγνυε D.21.63
, etc.); later [full] ῥήσσω, Gal.10.640, Orib.Fr.93, Gloss.;ῥήσσεσθαι PHolm.6.3
, cf. 4.22; ἀπο-, δια-ρρήσσεσθαι, Hp.Int.17,42; [full] ῥήττω, Str.11.14.8, Dsc.4.150 (v.l. ῥήσσει), ([etym.] περι-) Id.2.98, 3.18 (v.l. περιρρήσσει); ῥήττεσθαι Bito 45.8
, Str.7.3.18: [dialect] Ep. [tense] impf.ῥήγνυσκε Il.7.141
: [tense] fut.ῥήξω 12.262
, Hdt.2.2, ([etym.] ἐκ-) S.Aj. 775: [tense] aor.ἔρρηξα Il.3.348
, Pi.N.8.29, Ar.Nu. 960;ῥῆξα Il.6.6
: [tense] pf. ἔρρηχα ([etym.] δι-) LXX 2 Ki.14.30, 15.32:—[voice] Med. ῥήγνῠμαι, [tense] fut. ῥήξομαι, [tense] aor. ἐρρηξάμην, all in Il. (12.257, 224, 291), [tense] pres. also in Hp.VC4,12: [tense] aor. , ([etym.] κατ-) X.Cyr.3.1.13; [dialect] Ep. [ per.] 3pl.ῥήξαντο Il.11.90
:—[voice] Pass., subj.ῥήγνῡται Hippon.19.4
: [dialect] Ep. [ per.] 3sg. [tense] impf.ῥηγνύατο Arat.817
: [tense] fut.ῥᾰγήσομαι Plu.2.668a
, ([etym.] διαρ-, ἐκ-) Ar.Eq. 340, A.Pr. 369, etc.: [tense] aor. ἐρράγην [ᾰ] S.Fr. 578, Ar.Nu. 583, etc.; later ἐρρήχθην, Tryph.11; δια-ρρηχθῇ (v.l. -ρραγῇ) Hp.Int.29: [tense] pf. ἔρρηγμαι ([etym.] συν-) Od.8.137; but intr. [tense] pf. ἔρρωγα is more freq., v. infr. c. 1; [tense] pf. part. fem. ἐρρηγεῖα, v. infr. c. 2; masc. pl.κατ-ερρηγότας Hsch.
The word is hardly used by correct [dialect] Att. Prose-writers, exc. in [voice] Pass.:—break asunder, rend, shatter,τεῖχος Il.12.198
;πύλας 13.124
;σάκος 21.165
;θώρηκας 2.544
;ἱμάντα 3.375
;νευρήν 8.328
;ὀστέον 20.399
;χρόα 23.673
; only once in Od., :—later, esp. rend garments, in sign of grief,ῥ. πέπλους A.Pers. 199
, 468; ῥ. ἕλκεα make grievous wounds, Pi.N.8.29; ῥ. ὀστᾶ, σάρκας, E.HF 994, Ba. 1130;ἀρότροις γῆς δάπεδον Ar.Pl. 515
: in [dialect] Ion. and later Prose,ῥήγνυσι.. τὸν ἀμφὶ τὴν ὄψιν χιτῶνα Hp.VM19
;ῥήττειν νευράν Str.15.1.57
;τὰ δεσμά Luc.DDeor.17.1
;τὰς πύλας Id.Par.46
;μὴ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς Ev.Matt.7.6
:—[voice] Med., break for oneself, get broken,ὄρνυσθ'.. ῥήγνυσθε δὲ τεῖχος Il.12.440
, cf. 224, 257, 291:—[voice] Pass., v. infr. B.2 break a line of battle or body of men, ῥ. φάλαγγα, ὅμιλον, στίχας ἀνδρῶν, Il.6.6, 11.538, 15.615; τὸ μέσον ῥῆξαι break through the centre, Hdt. 6.113: abs., ἐρρηξάτην ἐς κύκλα.. ὅπλων broke through, S.Fr.210.9:— [voice] Med., ῥήξασθαι φάλαγγας, στίχας, break oneself a way through the lines, Il.11.90, 13.680, cf. E.Heracl. 835;ῥηξαμένῳ θέσθαι παρὰ νηυσὶ κέλευθον Il.12.411
.4 after Hom., ῥῆξαι φωνήν let loose the voice, of children and persons who have been dumb or silent, break into speech, speak out, Hdt.1.85, 2.2, 5.93, cf. Ar.Nu. 357, 960;ῥῆξαι αὐδήν E.Supp. 710
; later ῥήξασθαι φωνήν, θρόον αὐδῆς, φθόγγον, utter, AP5.221 (Agath.), 7.597 (Jul.), 9.61: abs., ῥῆξον καὶ βόησον cry aloud, LXXIs.54.1; v. infr.c.5 also δακρύων ῥήξασα.. νάματα having let loose, having burst into floods of tears, S.Tr. 919; κλαυθμὸν ῥ. Plu.Per.36;ῥ. τὰ ὄρη εὐφροσύνην LXX Is.49.13
;ῥήγνυσι πηγὰς ὁ χῶρος Plu.Mar.19
;ῥ. νεφέλην ἔς τινας Philostr.Im.2.27
; v. infr. B.B [voice] Pass., break, break asunder, burst,κῦμα ῥήγνυτο Il.18.67
;κῦμα.. χέρσῳ ῥηγνύμενον 4.425
, Hes.Sc. 377; of clouds, Ar.Nu. 378; ῥαγῆναί τι τῆς γῆς, as in an earthquake, Pl.R. 359d;ῥαγεῖσα Θηβαίων κόνις S.Fr. 958
;ἱμάτια ῥαγέντα X.Cyr.1.6.16
; ; ῥήττονται ὑδρίαι (by the cold) Str.7.3.18; τοῖς βασκάνοις εἶναι ῥήγνυσθαι may the envious burst, Aristid.Or.50 (26).69;τοῖς εἴ τις εὐδοκιμήσειεν ἐπί τῳ ῥηγνυμένοις Lib.Or.29.13
, cf. Or.1.207.2 burst forth, like lightning, βροντὴ δ' ἐρράγη δι' , Ar.Nu. 583, cf. Plu.2.919b; soκαταμηνίων ῥαγέντων Hp.Aph.5.32
, cf. Nat.Mul.13, Arist.HA 582b10, etc.3 of ships, to be wrecked, D.56.21: metaph.,πολλῶν ῥαγεισῶν ἐλπίδων A.Ag. 505
.4 of a stone, γράμματι ῥηγνύμενον scored with lettering, i.e. inscribed, Puchstein Epigr.Gr.p.76 (Memphis, i B.C.).C intr., like [voice] Pass., break or burst forth,ἔρρηξεν ἔμετος Hp.Epid. 4.24
;τὸ πνεῦμα ῥήγνυσι Id.Nat.Puer.12
; : metaph.,ὁποῖα χρῄζει ῥηγνύτω S.OT 1076
(in answer to the words δέδοιχ' ὅπως μὴ.. ἀναρρήξει κακά): freq. in this signf. in [tense] pf. ἔρρωγα, to have broken out,ἔρρωγε παγὰ δακρύων Id.Tr. 852
(lyr.): metaph.,κακῶν πέλαγος ἔρρωγεν A.Pers. 433
;τάδ' ἐκ δυοῖν ἔρρωγεν.. κακά S.OT 1280
;σοὶ τάδ' ἔρρωγεν κακά E.Hipp. 1338
; broken, disjointed,Com.Adesp.
661.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ῥήγνυμι
См. также в других словарях:
ρηγνύω — ῥηγνύω ΝΜΑ, και ῥήγνυμι ΜΑ 1. χαλώ τη συνοχή ενός σώματος, σχίζω, σπάζω, κομματιάζω, τέμνω (α. «ῥήξειν τὰ δεσμά», Λουκιαν. β. «πέπλους ῥήγνυσιν», Αισχύλ. γ. «γῆς ἀρότρους ῥήξας δάπεδον», Αριστοφ.) νεοελλ. φρ. «ρηγνύω κραυγή» βγάζω δυνατή φωνή,… … Dictionary of Greek